ΤΟ ΒΟΓΑΤΣΙΚΟ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 1940

 Η ελευθερία της πατρίδας ήταν για τους Έλληνες το υπέρτατο καθήκον κι αυτό το απέδειξαν επανειλημμένα στη διάρκεια της μακραίωνης ιστορίας τους. Ο πόλεμος του 1940 στα ελληνοαλβανικά σύνορα ήταν για τη χώρα μας η απαρχή μιας νέας περιόδου γεμάτη περιπέτειες, ηρωικές  στιγμές και θυσίες.

Το Βογατσικό ανταποκρίθηκε στο εθνικό κάλεσμα πληρώνοντας τον δικό του φόρο αίματος στα πεδία των μαχών. Το ίδιο είχε πράξει και στο παρελθόν στον Μακεδονικό Αγώνα, στους Βαλκανικούς πολέμους και στον πόλεμο στη Μικρά Ασία.

Με την ευκαιρία της επετείου του «ΟΧΙ», ως ένδειξη ελάχιστης τιμής και ενθύμησης θα γίνει μια αναφορά στους στρατευμένους που έχασαν τη ζωή τους αλλά και σ’ αυτούς που πολέμησαν στον ελληνοϊταλικό πόλεμο μαχόμενοι ηρωικά για την ελευθερία.

Στον πόλεμο του 1940 έπεσαν μαχόμενοι ηρωικά οι στρατευμένοι: Βλάχος Κωνσταντίνος, Δόβας Χρυσόστομος, Μανώλης Θεοχάρης, Σαμαράς Ελευθέριος και Σιδέρης Σιδέρης.

 

Κων. Βλάχος, 1919. Σκοτώθηκε στις 12-03-1941     Χρυσ. Δόβας, 1912. Σκοτώθηκε στις 

στη Ντερντούσια Κάμιας                                           08/04/1941 στο Μνήμα Γραίας Κάμια

  

Θεοχ, Μανώλης, 1912. Σκοτώθηκε στις 23/03/1941     Ελ. Σαμαράς, 1912. Σκοτώθηκε στις 

στο Πόγραδετς, Ύψωμα Κορίτσα                                  14/11/1940 στη Μόροβα

Σιδέρης Σιδέρης, 1914. Σκοτώθηκε

στις 04/11/1940 στη Μεσοποταμία Καστοριάς

Μικρή κλίμαξ της ψυχής και του θανάτου, Νίκος Καρούζος

Απρ10

Μὲ λίγα ροῦχα αἱματωμένα βρέθηκε νεκρὸς
στὴ θερινὴ σελήνη καὶ οἱ φυλλωσιὲς
τοῦ ἔδιναν τώρα τὴ δόξα ποὺ εἶναι
πάνω ἀπ᾿ τὶς ἐπιθυμίες καιρὸς
ἀκίνητος στοὺς ἤχους τοὺς καθηγιασμένους.
Εἶχε μία φοβερὴ πληγὴ στὴν καρδιά του κι ἄλλες ἀκόμη
στὴ λεκάνη στὰ χέρια μέσ᾿ στὸ σεληνόφως
ἔβγαινε ἀπ᾿ ὅλο τὸ σῶμα του ἡ ὀμορφιὰ
σμίγοντας μὲ τὰ χώματα.
Καὶ μία στιγμὴ ὁ θεὸς ἔστειλε ἀγγέλους γύρω του
ἄνθη φλογερά, ἱμάτια ἀπὸ λευκὴ σιωπὴ
τῆς νύχτας ἡ κλίμαξ αὐτὸς
ἀνέρχεται μὲ λίγα ροῦχα αἱματωμένα.

 Ελέγαμε: Ένα ΜΑΡΑΘΩΝΑ ακόμα!

από αριστερά πάνω: 2ος Δημήτριος Βράκας

                                 3ος Ανδρέας Βράκας

                                 4ος Ιωάννης Παπανδρέου

από δεξιά κάτω:       1ος Νίκος Ριζόπουλος

Ελέγαμε: Μια ΣΑΛΑΜΙΝΑ  ακόμα!

Καταφύγιο- Δημοτικό Σχολείο Κορυτσάς

                                         από αριστερά μπροστά στο δέντρο: 1ος Αθανάσιος Σλημιστινός

Ελέγαμε: Ακόμα ένα ΕΙΚΟΣΙΕΝΑ!

από αριστερά: 1ος Νίκος Τσιτσιπάτης

                        2ος Λευτέρης Τζιμάνης

                        3ος Αγαθοκλής Δαρλαγιάννης

                        4ος Γρηγόρης Ζάχος

                        5ος Στέργιος Σαμαράς

Στο 32ο Σύνταγμα, πήραν μέρος στη μάχη του Πόγραδετς (πληροφορία, Γ. Δεληγιάννης)

Κι ήρτες τέλος συ Μητέρα-Μέρα,

οπού αγκάλιασες κι ανύψωσες ολόκληρα

τα περασμένα στον ανώτατο λυτρωτικό

σκοπό τους, στον υπέρτατο τους ηθικόν

ιστορικό ρυθμό!...

Άγγελος Σικελιανός 15 Νοεμβρίου 1940 (Νέα εστία)

μεσαία σειρά 3ος από δεξιά: Χρυσόστομος Ρίζος

                      4ος από δεξιά: Δημήτριος Σκανδάλης

Δημήτριος Βυτανιώτης, κλάση '36, υπηρέτησε στο 32ον Σ. Π. ΙΧ Μεραρχίας, πολέμησε στο ανεξάρτητο Τάγμα Χιονοδρόμων.

Βογατσιώτες πολεμιστές του '40

πάνω σειρά από αριστερά: 1ος Κωνσταντίνος Τζιόλας

                                            2ος Δημήτριος Σαρακατσάνης

                                            3ος Ανδρέας Τζηκαλάγιας

                                            4ος Στέργιος Πέιος

κάτω σειρά από αριστερά: 1ος Παντελής Μουράτης

                                            2ος Θεοχάρης Μανώλης

Στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 πήραν μέρος και άλλοι Βογατσιώτες, όπως:

ο Χρυσόστομος Βυτανιώτης, ο Χρήστος Βαϊνάς, ο Γιάννης Ζάχος, Σταύρος Σλημιστινός και πολλοί άλλοι.

Σουλτάνα Κίτσιου (αφήγηση)

Όταν έφτασε η είδηση ότι ο Κώστας (Βλάχος) σκοτώθηκε, η μάνα μου δεν μπορούσε να το πιστέψει. «Πώς είναι δυνατόν» έλεγε. «Μόλις προχτές μου έστειλε το γράμμα». Έκλαιγε νύχτα-μέρα και το χε μουσκέψει στα δάκρυα τόσο, που δεν ξεχώριζαν οι λέξεις. Ώσπου το πήρε ο μπαμπάς και το ‘κοψε σε κομματάκια και το πέταξε.

Το παιδί πήγε δεκαεννιά χρονών  στρατιώτης. Η γιαγιά μου έγραφε τα παιδιά της μεγαλύτερα απ’ ότι ήταν στην πραγματικότητα. Ήταν γεννημένος το 1920. Ο  Ζαχαρίας ο αδερφός του ήταν γεννημένος το 1907 και πολέμησε κι αυτός το  1940. Ο ίδιος τον έθαψε πρόχειρα. Μας έλεγε πως είναι θαμμένος κάτω από μια αγριογκορτσιά, απέναντι από την Οχρίδα. «Να πάτε να τον φέρετε» μας έλεγε. Η γιαγιά μου η Ζωή κάθε βράδυ έβλεπε στον ύπνο της ότι «στόλιζε τα κόκκαλα». Λένε πως οι Βορειοηπειρώτες μάζεψαν τα οστά κι έκαμαν ένα κοιμητήριο, έκαμαν κι έναν  σταυρό από ξύλο. Μπορεί να τον βρήκαν…

https://www.youtube.com/watch?v=e5ji_XmjPBs

Βογατσιώτες που πήραν μέρος στον πόλεμο του 1940 (φωτογραφία από εφημερίδα το Βογατσικό, αριθ φύλλου 104)

από αριστερά: 1ος Χρυσόστομος Ρίζος

                        2ος Κλεάνθης Τζαβέλλας

                        3ος Χρυσόστομος Σιδέρης

                        4ος Κωνσταντίνος Τακαντζιάς

                        5ος θωμάς Γαλιλαίος

                        6ος Γεώργιος Σλημιστινός

Έχουν περάσει 75 χρόνια από τον πόλεμο του 1940. Οι παππούδες και οι πατεράδες μας που πήραν μέρος σ’ αυτόν έχουν φύγει πια και δεν  τους έχουμε δίπλα μας για να μας υπενθυμίζουν τις θυσίες, τις κακουχίες, τις αγωνίες, τη θλίψη και τις χαρές τους. Γνωρίζουμε όμως πως τη λευτεριά τους δεν τη ζητιανέψανε! Και πως το «ΟΧΙ» το  ‘καναν γιορτή! Και μάλιστα έβαλαν πριν απ’ αυτό τη λέξη ΖΗΤΩ!

ΠΗΓΕΣ:

Δυτικομακεδόνες που θυσιάστηκαν στον ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ 1940- 1941, Νικολάου Κων. Δεληγιάννη, Υποστρ. μηχ. ε.α. 

Θεσ/νίκη, 1996

Το ΕΠΟΣ ΤΟΥ 1940- 1941 (Ημερολόγιο Δεκανέως Αριστείδη Μαυροβίτου), Ιωάννη Τόλιου, Υποστρ. ε.α., ΚΑΔΜΟΣ, 

Θεσ/νίκη 2010

Το Βογατσικόν , Ανδρέου Δ. Κορομήλη

Θεσ/νίκη 1972

Εφημερίδα "το Βογατσικό", αριθ. φύλλου 104, Ιούλιος 1998- Δεκέμβριος 1998

Εφημερίδα "το Βογατσικό", αριθ. φύλλου 78, Σεπτέμβριος- Οκτώβριος 1991

Φωτογραφίες από:

αρχείο Κων. Βράκα, Ειρήνης Μπλιάγκα, Σουλτάνας Κίτσιου, Σταύρου Σλημιστινού, Ελένης Δόβα, Θωμαής Ρίζου, Κωνσταντίνου Σιδέρη

Σύνδεσμος: youtubehttps://www.youtube.com/watch?v=e5ji_XmjPBs

Ευχαριστίες:

Μαρία Παπαϊωάννου (τεχνική υποστήριξη)

Ελένη Μπλιάγκα (επιμέλεια φωτογραφιών)

Σουλτάνα Κίτσιου (πληροφορίες)